Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Булган аймгийн гадаргын усны чанарын 2023 оны 10 дугаар сарын тойм тайлан
Булган аймгийн 2023 оны 10 дугаар сарын гадаргын усны
чанарын сарын тойм
1.Гадаргын усны чанар
Тус лаборатори нь усны чанарын хяналт-шинжилгээг хөтөлбөрийн дагуу 10 дугаар сард Булган аймгийн Зүүнтүрүү-Булган, Булган аймгийн Тэшиг сумын Эрин-Тэшиг, Харгал-Тэшиг, Хутаг-Өндөр сумын Эг-Хантай, Сайхан сумын Орхон-Сайхан Хяналт-Тосгоны Сэлэнгэ-Хялганат шинжилгээний 6 цэгээс усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.Тухайн сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны эрдэсжилт Зүүнтүрүү-Булган 422.4 мг/л, Эрин-Тэшиг 84.8 мг/л, Харгал-Тэшиг 2112.6 мг/л, Эг-Хантай 119.6 мг/л, Орхон-Сайхан 120.8 мг/л, Сэлэнгэ-Хялганат 135.5 мг/л байв.
Голуудын цахилгаан дамжуулах чанарыг сарын өөрчлөлтийг 2022 оны 1-10 саруудыг 2023 оны 1-10 саруудтай харьцуулсан байдлаар
Зурагт1-т харууллаа.
2023 оны 1-10 сарын байдлаар Зүүнтүрүү-Булган голын усны цахилгаан дамжуулах чанар 456-505 мкСи/см Эрин-Тэшиг100.5-193 мкСи/см , Харгал Тэшиг мкСи/см голын усны цахилгаан дамжуулах чанар 290.4-2411 мкСи/см байна.
Хүснэгт 1 –д Сэлэнгэ, Зүүнтүрүү голын усны гол ионы агууламжийг харуулав.
|
Усны харуул |
Хатуулаг, мг-экв/л |
Са мг/л |
Мg мг/л |
K+Na, мг/л |
SO4 мг/л |
Cl мг/л |
HCO3 мг/л |
Эрдэсжилт, мг/л |
|
Зүүнтүрүү-Булган |
4.56 |
59.3 |
19.5 |
22.3 |
28.3 |
5 |
288.0 |
422.0 |
|
Эрин-Тэшиг |
1.06 |
15.2 |
3.6 |
2.0 |
4.6 |
5.7 |
53.7 |
84.8 |
|
Харгал-Тэшиг |
8.93 |
13.0 |
100.7 |
486.3 |
460. |
131.2 |
921.4 |
2112.6 |
|
Эг-хантай |
2.28 |
33.5 |
7.4 |
2.5 |
17.5 |
2.1 |
119.6 |
182.6 |
|
Орхон Сайхан |
1.82 |
23.6 |
7.8 |
12.3 |
9.9 |
4.3 |
120.8 |
178.7 |
|
Сэлэнгэ-Хялганат |
2.51 |
38.1 |
7.4 |
4.0 |
17.6 |
2.8 |
135.5 |
205.4 |
|
MNS4586:98 |
|
|
|
|
100 |
300 |
|
|
Хүснэгт 2. Усны биогенийн нэгдлийн агууламж
|
Усны харуул |
pH |
УХ, мг/л |
БХХ5, мг/л |
ПИЧ мг/л |
NH4, мг/л |
NO3 мг/л |
NO2 мг/л |
Р мг/л |
|
Зүүнтүрүү-Булган |
8.26 |
9.44 |
5.9 |
2.6 |
0.22 |
0.36 |
0.004 |
0.029 |
|
Эрин-Тэшиг |
6.58 |
|
|
9.6 |
0.48 |
0.09 |
0.001 |
0.021 |
|
Харгал-Тэшиг |
9.01 |
|
|
10.6 |
0.01 |
0.31 |
0.002 |
0.040 |
|
Эг-Хантай |
7.79 |
|
|
5.4 |
0.06 |
0.03 |
0.001 |
0.008 |
|
Орхон-Сайхан |
7.58 |
9.92 |
6.2 |
1.8 |
0.01 |
0.01 |
0.003 |
0.003 |
|
Сэлэнгэ-Хялганат |
7.62 |
|
|
4.0 |
0.04 |
0.06 |
0.002 |
0.008 |
|
MNS4586:98 |
|
4.00< |
3.0 |
|
0.50 |
9.00 |
0.020 |
0.100 |
Зургаан -н голын усны биогенийн нэгдлүүдийн агууламж Монгол улсын гадаргын усны чанарын стандарт MNS4586:1998 дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтгүй. Харин Харгал-Тэшигийн “ПИЧ”-н агууламж 0.9%-р давсан үзүүлэлттэй байна. Зүүнтүрүү болон Орхон-Сайхан голын усан дахь биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгчийн агууламж ( БХХ5) хүлцэх агууламжаас 2.1 дахин, ууссан хүчилтөрөгчийн агууламж хүлцэх агууламжаас 2.1-2.5 дахин, давсан бусад үзүүлэлт хэвийн хэмжээнд байна.
Зураг 2. Усны биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгчийн агууламж
2. Булган аймгийн хаягдал бохир усны хяналт шинжилгээ
2023 оны 10 дүгээр сарын 20 ний өдөр Булган аймгийн “Булган Мээж” ХХК-ний төв цэвэрлэх байгууламжийн орох, гарах станцаас нийт 2 сорьц авч хийсэн шинжилгээний үр дүнг MNS 4943:2015 хаягдал усны стандартад заагдсан хүрээлэн буй орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ /ЗДХ/-харьцуулан хүснэгт 3-т үзүүллээ.
Хүснэгт-3 Булган аймгийн хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн биогенийн агууламж
|
Хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламж |
Сорьц авсан цэг |
рН |
Ж/б мг/л |
БХХ5 мг/л |
ХХХ мг/л |
NH4 мг/л |
NO2 мг/л |
NO3 мг/л |
Цэвэршилт, % |
|
ТЦБ |
орох |
7.58 |
21.0 |
48.0 |
|
|
66.7% |
||
|
гарах |
7.48 |
18.0 |
16.0 |
|
50.3 |
0.18 |
4.21 |
||
|
MNS 4943:2015 |
6-9 |
30.0 |
20.0 |
50.0 |
15.00 |
||||
Тайлбар: Ж/б-Жинлэгдэх бодис, БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ХХХ-Химийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжаас гарч байгаа ус 66.7 % -ийн цэвэршилттэй байсан бөгөөд цэвэршүүлээд гарч байгаа хаягдал бохир усны нийт азотын хэмжээ 3.6 дахин их давсан бохирдолтой байна.
Тайлан бичсэн: Булган аймгийн БОШЛаборатори
Холбоотой мэдээний жагсаалт
Орчны шинжилгээний мэдээ
Онцлох мэдээ
17 цаг
Үзэгдэлгүй
ӨНӨӨДӨР
Багавтар үүлтэй
7 м/с
