Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Булган аймгийн гадаргын усны чанарын 2023 оны 8 дугаар сарын тойм тайлан
Булган аймгийн гадаргын усны чанарын
2023 оны 8 дугаар сарын төлөв байдал
1.Гадаргын усны чанар
Тус лаборатори нь усны чанарын хяналт-шинжилгээг хөтөлбөрийн дагуу 8 дугаар сард Булган аймгийн Зүүнтүрүү-Булган, Булган аймгийн Тэшиг сумын Эрин-Тэшиг, Харгал-Тэшиг, Хутаг-Өндөр сумын Эг-Хантай, Сайхан сумын Орхон-Сайхан Хяналт-Тосгоны Сэлэнгэ-Хялганат шинжилгээний 6 цэгээс усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.Тухайн сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны эрдэсжилт Зүүнтүрүү-Булган 458.4 мг/л, Эрин-Тэшиг 123.8мг/л, Харгал-Тэшиг 2260.2 мг/л, Эг-Хантай 235.9мг/л, Орхон-Сайхан 193.1 мг/л, Сэлэнгэ-Хялганат 249.4 мг/л байв.
2023 оны 8 дугаар сард хийсэн Булган аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586:1998 усны чанарын стандартай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.
1 дүгээр хүснэгт
|
Усны харуулуудын нэр |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
||||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
F |
||
1 |
Зүүнтүрүү-Булган |
6.08 |
3.2 |
8.6 |
0.57 |
0.008 |
0.048 |
0.69 |
2 |
Эрин-Тэшиг |
|
|
4.8 |
0.21 |
0.002 |
0.013 |
0.39 |
3 |
Харгал-Тэшиг |
|
|
10.2 |
0.48 |
0.003 |
0.029 |
3.53 |
4 |
Эг-Хантай |
|
|
2.4 |
0.66 |
0.000 |
0.032 |
0.54 |
5 |
Орхон-Сайхан |
6.40 |
1.9 |
8.3 |
0.45 |
0.006 |
0.064 |
0.66 |
6 |
Сэлэнгэ-Хялганат |
|
|
5.6 |
0.61 |
0.005 |
0.016 |
0.66 |
MNS4586:1998 |
6< |
3.0 |
10.0 |
0.50 |
0.020 |
0.100 |
1.50 |
Тайлбар: БХХ5-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй.
Зүүнтүрүү гол: Зүүнтүрүү голын хяналтын цэгээс 8 сарын 3 нд сорьц авч, усны химийн найрлага,чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 458.4 мг/л, хатуулаг 4.64 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 474μS/cm аммонийн азот 0.57 мг/л, нитритийн азот 0.008 мг/л, нитратын азот 0.45 мгN/л, эрдэс фосфор 0.048 мг/л байна.
Эрин гол: Эрин голын хяналтын цэгээс 8 сарын 1 нд сорьц авч, усны химийн найрлага,чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 123.8 мг/л, хатуулаг 1.52 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 150.8μS/cm аммонийн азот 0.21 мг/л, нитритийн азот 0.002 мг/л, нитратын азот 0.12 мгN/л, эрдэс фосфор 0.013 мг/л байна.
Харгал нуур: Харгал нуурын хяналтын цэгээс 8 сарын 1 нд сорьц авч, усны химийн найрлага,чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 2260.2 мг/л, хатуулаг 8.93 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 2404μS/cm аммонийн азот 0.48 мг/л, нитритийн азот 0.003 мг/л, нитратын азот 0.13 мгN/л, эрдэс фосфор 0.029 мг/л байна.
Эгийн гол: Эгийн голын хяналтын цэгээс 8 сарын 1 нд сорьц авч, усны химийн найрлага,чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 235.9 мг/л, хатуулаг 2.66 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 262.1μS/cm аммонийн азот 0.66 мг/л, нитритийн азот 0.000 мг/л, нитратын азот 0.17 мгN/л, эрдэс фосфор 0.032 мг/л байна.
Орхон гол: Орхон голын хяналтын цэгээс 8 сарын 2 нд сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 193.1 мг/л, хатуулаг 1.75 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 213.2μS/cm аммонийн азот 0.45 мг/л, нитритийн азот 0.006 мг/л , нитратын азот 0.28 мгN/л, эрдэс фосфор 0.064 мг/л байна.
Сэлэнгэ-Хялганат: Сэлэнгэ-Хялганат голын хяналтын цэгээс 8 сарын 2 нд сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 249.4 мг/л, хатуулаг 2.55 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 261.3 μS/cm аммонийн азот 0.61 мг/л, нитритийн азот 0.005 мг/л , нитратын азот 0.07 мгN/л, эрдэс фосфор 0.016 мг/л байна.
2.Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
2023 оны 8 дүгээр сарын 21 ний өдөр Булган аймгийн “Булган Мээж” ХХК-ний төв цэвэрлэх байгууламжийн орох, гарах станцаас нийт 2 сорьц авч хийсэн шинжилгээний үр дүнг MNS 4943:2015 хаягдал усны стандартад заагдсан хүрээлэн буй орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ /ЗДХ/-харьцуулан хүснэгт 1-т үзүүллээ.
Хүснэгт-1 Булган аймгийн хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн биогенийн агууламж 2- дугаар хүснэгт
Хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламж |
Сорьц авсан цэг |
рН |
Ж/б мг/л |
БХХ5 мг/л |
ПИЧ мг/л |
P2O5 мг/л |
NH4 мг/л |
NO2 мг/л |
NO3 мг/л |
Цэвэршилт, % |
ТЦБ |
орох |
7.35 |
36.0 |
36.0 |
20.8 |
|
|
50.0% |
||
гарах |
7.12 |
25.0 |
16.0 |
12.0 |
1.88 |
53.7 |
0.82 |
6.03 |
||
MNS 4943:2015 |
6-9 |
30.0 |
20.0 |
|
1.5 |
15.00 |
Тайлбар: Ж/б-Жинлэгдэх бодис, БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ХХХ-Химийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжаас гарч байгаа ус 50.0% -ийн цэвэршилттэй байсан бөгөөд цэвэршүүлээд гарч байгаа хаягдал бохир усны нийт азотын хэмжээ 4.2 дахин их давсан бохирдолтой байна.
БУЛГАН АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВ