Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Булган аймгийн гадаргын усны чанарын 2024 оны 4 дүгээр сарын тойм тайлан
Булган аймгийн гадаргын усны чанарын
2024 оны 4 дүгээр сарын төлөв байдал
1.Гадаргын усны чанар
Тус лаборатори нь усны чанарын хяналт-шинжилгээг хөтөлбөрийн дагуу 4 дугаар сард Булган аймгийн Зүүнтүрүү-Булган, Булган аймгийн Тэшиг сумын Эрин-Тэшиг, Харгал-Тэшиг, Хутаг-Өндөр сумын Эг-Хантай, Сайхан сумын Орхон-Сайхан Хяналт-Тосгоны Сэлэнгэ-Хялганат шинжилгээний 6 цэгээс усны сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.Тухайн сорьцонд хийсэн шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Гадаргын усны эрдэсжилт Зүүнтүрүү-Булган 418.9 мг/л, Эрин-Тэшиг 153.1 мг/л, Харгал-Тэшиг 426.7 мг/л, Эг-Хантай 260.1мг/л, Орхон-Сайхан 169.0 мг/л, Сэлэнгэ-Хялганат 252.9 мг/л байв.
2024 оны 4 дугаар сард хийсэн Булган аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586:1998 усны чанарын стандартай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.
Хүснэгт1-д Голын усны гол ион агууламжийг харуулав.
огноо |
Усны харуул |
Хатуулаг, мг-экв/л |
Са мг/л |
Мg мг/л |
K+Na, мг/л |
SO4 мг/л |
Cl мг/л |
HCO3 мг/л |
Эрдэсжилт, мг/л |
2024.4 |
Зүүнтүрүү-Булган |
3.51 |
48.5 |
13.3 |
44.8 |
33.3 |
3.2 |
275.8 |
418.9 |
2024.4 |
Эрин-Тэшиг |
1.76 |
25.9 |
5.7 |
5.0 |
8.0 |
11.1 |
107.4 |
153.1 |
2024.4 |
Харгал-Тэшиг |
2.11 |
8.6 |
20.4 |
88.3 |
78.3 |
18.8 |
212.3 |
426.7 |
2024.4 |
Эг-Хантай |
2.42 |
39.9 |
5.2 |
21.3 |
20.0 |
0.4 |
173.3 |
260.1 |
2024.4 |
Орхон-Сайхан |
1.56 |
18.8 |
7.5 |
15.5 |
10.3 |
4.6 |
112.3 |
169.0 |
2024.4 |
Сэлэнгэ-Хялганат |
2.65 |
37.5 |
9.5 |
14.8 |
21.3 |
1.1 |
168.4 |
252.9 |
MNS4586:98 |
|
|
|
|
100 |
300 |
|
|
Хүснэгт2. Биогений нэгдлийн агууламж
огноо |
Усны харуулуудын нэр |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
||||||||
О2 мг/л |
БХХ5 мг/л |
ПИЧ мг/л |
NH4 мг/л |
NO2 мг/л |
P2O5 мг/л |
F мг/л |
Fe мг/л |
|
||
2024.4 |
Зүүнтүрүү-Булган |
8.8 |
4.3 |
6.1 |
0.37 |
0.014 |
0.067 |
0.07 |
0.24 |
|
2024.4 |
Эрин-Тэшиг |
|
|
3.4 |
0.10 |
0.002 |
0.020 |
0.36 |
0.03 |
|
2024.4 |
Харгал-Тэшиг |
|
|
4.8 |
0.15 |
0.001 |
0.081 |
1.60 |
0.04 |
|
2024.4 |
Эг-Хантай |
|
|
1.9 |
0.07 |
0.003 |
0.009 |
0.59 |
0.00 |
|
2024.4 |
Орхон-Сайхан |
|
|
5.8 |
0.29 |
0.010 |
0.046 |
0.10 |
0.27 |
|
2024.4 |
Сэлэнгэ-Хялганат |
10.2 |
4.0 |
4.2 |
0.26 |
0.004 |
0.009 |
0.32 |
0.09 |
|
MNS4586:1998 |
6< |
3.0 |
10.0 |
0.50 |
0.020 |
0.100 |
1.50 |
|
|
Тайлбар: БХХ5-Биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй.
Зүүнтүрүү гол: Зүүнтүрүү голын хяналтын цэгээс 4 сарын 5 нд сорьц авч, усны химийн найрлага,чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 418.9 мг/л, хатуулаг 3.51 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 504 μS/cm аммонийн азот 0.37 мг/л, нитритийн азот 0.014 мг/л, нитратын азот 1.02 мгN/л, эрдэс фосфор 0.067 мг/л байна.
Эрин гол: Эрин голын хяналтын цэгээс 4 сарын 3 нд сорьц авч, усны химийн найрлага,чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 153.1 мг/л, хатуулаг 1.76 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 195 μS/cm аммонийн азот 0.10 мг/л, нитритийн азот 0.002 мг/л, нитратын азот 0.05 мгN/л, эрдэс фосфор 0.020 мг/л байна.
Харгал нуур: Харгал нуурын хяналтын цэгээс 4 сарын 4 нд сорьц авч, усны химийн найрлага,чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 426.7 мг/л, хатуулаг 2.11 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 526.0 μS/cm аммонийн азот 0.15 мг/л, нитритийн азот 0.001 мг/л, нитратын азот 0.04 мгN/л, эрдэс фосфор 0.081 мг/л байна.
Эгийн гол: Эгийн голын хяналтын цэгээс 4 сарын 3 нд сорьц авч, усны химийн найрлага,чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 260.1 мг/л, хатуулаг 2.42 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 309.0 μS/cm аммонийн азот 0.07 мг/л, нитритийн азот 0.003 мг/л, нитратын азот 0.07 мгN/л, эрдэс фосфор 0.009 мг/л байна.
Орхон гол: Орхон голын хяналтын цэгээс 4 сарын 5 нд сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 169.0 мг/л, хатуулаг 1.56 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 207.0μS/cm аммонийн азот 0.03 мг/л, нитритийн азот 0.019 мг/л , нитратын азот 0.10 мгN/л, эрдэс фосфор 0.046 мг/л байна.
Сэлэнгэ-Хялганат: Сэлэнгэ-Хялганат голын хяналтын цэгээс 4 сарын 4 нд сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд голын усны эрдэсжилт 252.9 мг/л, хатуулаг 2.65 экв/л, цахилгаан дамжуулах чадвар 283.0 μS/cm аммонийн азот 0.26 мг/л, нитритийн азот 0.004 мг/л , нитратын азот 0.87 мгN/л, эрдэс фосфор 0.009 мг/л байна.
2.Хаягдал бохир усны хяналт-шинжилгээ
2024 оны 4 дүгээр сарын 10 ний өдөр Булган аймгийн “Булган Мээж” ХХК-ний төв цэвэрлэх байгууламжийн орох, гарах станцаас нийт 2 сорьц авч хийсэн шинжилгээний үр дүнг MNS 4943:2015 хаягдал усны стандартад заагдсан хүрээлэн буй орчинд нийлүүлж болох хаягдал усан дахь бохирдуулах бодисын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээ /ЗДХ/-харьцуулан хүснэгт 1-т үзүүллээ.
Хүснэгт-1 Булган аймгийн хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламжийн биогенийн агууламж 1- дугаар хүснэгт
Хаягдал бохир ус цэвэрлэх байгууламж |
Сорьц авсан цэг |
рН |
Ж/б мг/л |
БХХ5 мг/л |
ПИЧ мг/л |
P2O5 мг/л |
NH4 мг/л |
NO2 мг/л |
NO3 мг/л |
Цэвэршилт, % |
ТЦБ |
орох |
7.06 |
92.0 |
72.0 |
40.0 |
|
|
33.3% |
||
гарах |
7.01 |
87.0 |
48.0 |
28.8 |
1.57 |
66.2 |
0.03 |
4.14 |
||
MNS 4943:2015 |
6-9 |
30.0 |
20.0 |
|
1.5 |
15.00 |
Тайлбар: Ж/б-Жинлэгдэх бодис, БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ХХХ-Химийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд цэвэрлэх байгууламжаас гарч байгаа ус 33.3 % -ийн цэвэршилттэй байсан бөгөөд цэвэршүүлээд гарч байгаа хаягдал бохир усны нийт азотын хэмжээ 4.7, жинлэгджх бодис 2.9-3.1, Фосфорын агууламж-1.0 дахин их давсан бохирдолтой байна.
Тойм бичсэн: БОШЛаборатори